00:36 h. sábado, 20 de abril de 2024

CIDADE POR COÑECER

Cruceiro Vello (Bouzas)

Xosé Couñago | Patrimonio Cultural de Vigo  |  18 de octubre de 2014 (21:12 h.)

Para alén do seu simbolismo relixioso os cruceiros son un dos elementos de maior riqueza do noso patrimonio cultural. Bouzas alberga no seu seo un que paga a pena visitar.

 

 

 

Localización

En pleno barrio histórico da vila de Bouzas, na rúa Cruceiro Vello, está situado este fermoso exemplar que dá nome á rúa en que se atopa. Mesmo se recollen referencias bibliográficas de que a propia vila de Bouzas naceu ao redor deste cruceiro.

Descrición

Basa: plataforma de tres chanzos de forma cadrada. Pedestal cúbico con metade inferior cadrada e metade superior nacelada. Ao longo das catro caras, está a inscrición que nos indica a data e a persoa que o mandou construír.

Inscrición: “A DEVOCION DE / MANUEL GARAMAL / SU MUGER Mª. ANT. TRONCOSO / AÑO DE 1802”

Varal: na súa parte inferior, o varal ten forma cadrada, mais o resto do fuste é cilíndrico. Non presenta decoración ningunha.

Capitel:  ten forma cilíndrica, continuando o varal, do que se separa mediante dous aneis pétreos superpostos. Ao redor do capitel desenvólvese unha fermosa ornamentación composta por elementos florais coas características catro volutas nos cantos superiores, rompendo a circularidade e servindo de continuidade para a base cadrada sobre a que vai a cruz. Esta base cuadrangular ten os lados cóncavos e as arestas pronunciadas sobre as volutas. Entre elas, e aproveitando a concavidade de cada lado, están representados tres bustos de querubíns e unha caveira baixo os pés do crucificado.

Cruz: ten forma redonda, imitando a madeira mediante prominencias e nodosidades características dos toros de árbore. Na parte superior presenta un INRI con forma de pergameo envolvente.

Crucifixión: aínda que o crucificado non é dunha elaborada mestría, si presenta elementos que o fan significativo na súa fasquía. A figura só está apegado á cruz nas mans, o manto da cintura e os pés superpostos baixo un só cravo. O resto do corpo sobresae da cruz, outorgando unha apreciábel sensación de tensión na disposición das posturas corporais. Isto contrasta coa serena e apagada expresión do seu rostro inclinado. Aínda que os brazos rematan nunha mans pouco traballadas, o resto do corpo mostra unha robustez que se acentúa coa textura do propio granito.

Reverso: represéntase unha coroación da Virxe. A figura de María aparece erguida, en posición orante, envolta nun voluminoso manto sobre un vestido longo. Os seus pés tripan a figura do maligno, que aparece baixo a forma de serpe cunha prominente cabeza con carácteres humanos e ofídicos á vez. Baixo esta figura, destaca a característica media lúa de grandes proporcións. A parte máis interesante está na zona superior da imaxe: dous anxos coroan a María nunha espléndida composición artística. As dúas pequenas figuras anxélicas están apoiadas sobre os brazos da cruz, portan ás no lombo e sosteñen coas mans unha gran coroa con remate superior elevado, que depositan sobre a súa cabeza. As miradas das tres imaxes diríxense á fronte e expresan unha gran serenidade e mesmo ledicia.

Estado de conservación

Despois da restauración a que someteron a este cruceiro no ano 2010, a imaxe que ofrece é moi boa, xunto co conxunto da rúa que tamén foi rehabilitada na mesma intervención.

Valoración final

Os barrios históricos das nosas cidades é necesario atendelos permanentemente para a súa conservación e melloramento. Intervencións coma a da rúa do Cruceiro Vello son de eloxiar e fomentar noutros lugares.

Vigo conta cun importante conxunto histórico tanto no centro da cidade coma na vila de Bouzas.  Rehabilitalos para a súa posta en valor leva o seu tempo e investimento logo da desidia de tantos anos e tantos gobernos. Foi un tempo perdido de oportunidades económicas coa incorporación á Unión Europea que quizais non se volva repetir. Mais agora toca actuar con rigor e planificación, priorizando e marcando unha axenda de intervencións que dean os seus froitos pouco a pouco.

Algún día teremos visitas autoguiadas polos noso barrios históricos que nos abrirán os ollos á riqueza monumental que nos arrodea e que ata o de agora aínda pertence a unha segunda división de xogo na nosa sociedade.

Máis información

Galería de fotos

Hidalgo Cuñarro, “Los cruceiros de Bouzas”, enVigoetnográfico

PXOM do Concello de Vigo, Catálogo de elementos, Tomo VI.

Navegadores GPS

Podedes introducir o lugar onde está no voso navegador GPS.

(Se necesitades converter o arquivo .GPX xenérico para o voso navegador concreto, descargade o programa PoiEdit, e despois > Menú Herramientas>Conversor de paquetes).

 

[Texto e imaxes publicados con autorización do autor baixo licenza cc by-nc-nd]